Expertises Sectors

Share

10.11.2022

Ecocide in het Belgisch strafwetboek. Maar heeft dit voor U als Vlaams bedrijf een impact ?

Het Belgische strafwetboek zal binnenkort het nieuwe misdrijf ‘ecocide’ introduceren. Het strafwetboek voorziet nu reeds in strafbaarstellingen voor misdrijven met gevolgschade op het leefmilieu (bijvoorbeeld art. 331bis omtrent schade aan goederen en milieu door gebruik van radioactief materiaal, strafbaar gesteld met een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar).

Het nieuwe misdrijf zal echter in zijn algemeenheid het veroorzaken van ernstige en blijvende schade aan het milieu viseren, en zal strafbaar zijn met gevangenisstraffen van 10 tot 20 jaar.  Een definitieve tekst is echter op heden nog niet voorhanden zodat een verdere analyse voorlopig niet mogelijk is. 

Uit een voorstel resolutie van 8 juli 2020 met de vraag om ecocide als misdaad op te nemen in het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof en in het Belgisch strafrecht[1] wordt de herkomst van deze term als volgt verduidelijkt :

“Het woord “ecocide” komt van het Griekse οἶκος, dat “huis” of “woning” betekent, en van het Latijnse occidere, dat “doden” betekent. Ecocide betekent dus letterlijk “het huis doden”. Het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal definieert ecocide als de “vernietiging van ecologische systemen”.”

Als voorbeelden van ecocide worden in de resolutie vervolgens aangehaald :

-          de schade als gevolg van het gebruik van de uiterst giftige producten die werden gecommercialiseerd door het Amerikaanse bedrijf Monsanto (1901-2018);

-          de vervuiling als gevolg van de oliewinning in Nigeria door de Nigeriaanse dochteronderneming van Royal Dutch Shell plc in Ogoniland (1956-heden).

-          de verontreiniging van lucht, water en bodem als gevolg van de winning, de verwerking en het transport van ruwe olie door het bedrijf Chevron-Texaco in Ecuador (1967-1992);

-          de schipbreuk voor de kust van Bretagne van de Erika (1999), een door de maatschappij Total gecharterde olietanker met 30 884 ton zware stookolie in het ruim.

-          de kernramp van Fukushima (2011)

-          …

Federaal Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne bevestigde in “De Afspraak”  op 7 november 2022 dat ecocide focust op grootschalige, grensoverschrijdende en bewuste schade aan natuur en milieu. Bovendien moet er volgens hem een band zijn met België om een bedrijf, individu of overheid te vervolgen voor ecocide.

 

Maar is deze ecocidewet nu relevant voor u als Vlaams bedrijf ?  Hierbij kan gedacht worden aan een bouwbedrijf, landbouwbedrijf, industrieel bedrijf, KMO, …

 

Uit de hierboven aangehaalde voorbeelden blijkt dat deze federale strafbaarstelling niet onmiddellijk impact zal hebben op het doorsnee Vlaamse bedrijf.  De exploitatie van de Vlaamse bedrijven is onderworpen aan een melding of vergunning indien de activiteiten zijn ingedeeld in één van de rubrieken zoals omvat in bijlage 1 VLAREM II.  De nieuwe tenlastelegging heeft echter niet als opzet om alle bedrijven te viseren die een activiteit zouden uitvoeren zonder te beschikken over een geldige omgevingsvergunning of melding.  De bedrijven die zich bevinden in deze situatie plegen echter wel een milieumisdrijf of milieu-inbreuk, doch dit op basis van de reeds bestaande Vlaamse regelgeving. Zo voorziet art. 16.6.1 e.v. van het decreet algemene bepalingen milieubeleid naast verschillende kwalificaties van milieumisdrijven, ook in bepalingen omtrent bestuurlijke beboeting, bestuurlijke maatregelen, veiligheidsmaatregelen,  … 

Het is deze Vlaamse omgevingshandhaving die vooral voor u als bedrijf relevant is.  Ook deze Vlaamse omgevingshandhaving is constant in evolutie.  Zo keurde de Vlaamse Regering op vrijdag 21 oktober 2022 nog het nieuwe Omgevingshandhavingsprogramma voorlopig goed waarin de handhavingsprioriteiten voor de gewestelijke inspectiediensten voor de volgende jaren wordt bepaald.

GSJ heeft doorheen de jaren een grote expertise opgebouwd in deze materie en volgt de verdere evoluties hierin graag verder voor u op.

 

Indien u vragen hebt hieromtrent kan u contact opnemen met onze handhavingsdesk of op het nummer 03/201.14.32.

 

Aanspreekpunt : Mr. Jo Van Lommel



[1] https://www.dekamer.be/FLWB/PDF/55/1429/55K1429001.pdf